Nederlands (Nederland)
In Nederland gebruiken ruim 150.000 mensen met een depressie langer dan een jaar antidepressiva. Hoewel veel patiënten daar baat bij hebben, kan langdurig gebruik ook nadelen hebben1. Wanneer de medicatie aanslaat willen gebruikers weten wanneer en hoe ze veilig kunnen stoppen waarbij de kans op een terugval minimaal is. Het afbouwen en stoppen van de medicatie moet altijd gebeuren in nauw overleg tussen apotheker, behandelend arts en patiënt.
Afbouwen moet altijd een gespreksonderwerp zijn.
Afbouwen van antidepressiva is niet iets wat de patient alleen kan. Hier is altijd een goede begeleiding bij nodig zodat het afbouwen verantwoord gebeurt. Tijdens de behandeling met antidepressiva is het daarom belangrijk dat het gebruik van de medicatie een regelmatig terugkerend gespreksonderwerp is. Bespreek daarom vanaf 7 maanden na aanvang van de behandeling de mogelijkheden voor afbouwen2.
Verantwoord afbouwen doe je samen
Het voorschrijven en afbouwen van antidepressiva is en blijft maatwerk (personalizing medicine). Iedere patient reageert immers anders. Het is belangrijk dat apotheker en behandelend arts de mogelijke onttrekkingsverschijnselen goed met de patiënt bespreken wanneer er gestart gaat worden met afbouwen2.
Voorlichting en begeleiding is cruciaal
Het is bekend dat patiënten die abrupt of binen enkele dagen stoppen met een SSRI of een SNRI risico lopen op het krijgen van onttrekkingsverschijnselen (20-78%). Bespreek daarom vooraf met de patiënt de risciofactoren en bepaal vervolgens samen het afbouwtempo en de bijbehorende doseringsstappen.
Het multidisciplinaire document ‘Afbouwen van SSRI’s & SNRI’s’ is een goede leidraad voor het geleidelijk en verantwoord maar samen afbouwen van antidepressiva.
Hieronder de aanbevelingen vanuit dit multidisciplinaire document4:
- Abrupt stoppen met een SSRI of SNRI wordt afgeraden
- Voorlichting en begeleiding vooraf en tijdens het afbouwen is cruciaal
- Bepaal samen het tempo en de stappen tijdens het afbouwen
Adviezen voor samen verantwoord afbouwen
- Kies voor een therapie die bij voorkeur wordt vergoed door de zorgverzekeraar
- Denk aan tabletten met een MGA-afgifteprofiel. Deze maken het mogelijk om stapsgewijs te doseren zonder verandering van afgifteprofiel
- Stel samen met de patiënt een duidelijk en begrijpelijk afbouwschema op dat houvast biedt tijdens het afbouwen
- Het gebruik van een medicijndoos voor een week kan de patiënt ondersteuning bieden bij het innemen van de medicatie
Dat afbouwen van antidepressiva een veel besproken en gehoord onderwerp is blijkt uit het feit dat diverse media hier aandacht aan besteden. Hieronder een selectie van video's die u kunt bekijken.
1 ZonMw, OPERA: grote trial brengt veilig afbouwen antidepressiva dichterbij, nov 2018
2 nhg-standaard-depressie-tweede-herziening.
3 In de Praktische toelichting op multidisciplinair document ‘Afbouwen SSRI’s & SNRI’s’
4 Een selectie van de aanbevelingen uit het Multidisciplinair document ‘Afbouwen SSRI’s & SNRI’s’